Subsydiarny akt oskarżenia jest jednym z narzędzi, które pozwala pokrzywdzonemu na wszczęcie postępowania, gdy organy ścigania, na przykład prokuratura uznają, że nie ma podstaw do wniesienia aktu oskarżenia.

Subsydiarny akt oskarżenia

Subsydiarny akt oskarżenia można wnieść w przypadku przestępstw publicznoskargowych – ściganych przez oskarżyciela publicznego lub wnioskowych. W zakresie przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego sporządza się jedynie prywatny akt oskarżenia, w tej tematyce odsyłam na bloga:

Zniewaga, zniesławienie – prywatny akt oskarżenia

Przesłanki do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia

Aby pokrzywdzony mógł złożyć subsydiarny akt oskarżenia, muszą zostać spełnione następujące warunki:

1. wydanie postanowienia o umorzeniu postępowania przygotowawczego lub odmowie jego wszczęcia
2. zaskarżenie tego postanowienia do Sądu przez pokrzywdzonego
3. w wyniku rozpoznanego zażalenia, uchylenie zaskarżonego postanowienia przez Sąd, wskazując powody uchylenia, a w miarę potrzeby także okoliczności, które należy wyjaśnić, lub czynności, które należy przeprowadzić
4. następnie ponowne wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przez organ postępowania, nie znajdując nadal podstaw do wniesienia aktu oskarżenia
5. złożenie przez pokrzywdzonego zażalenia na to postanowienie do prokuratora nadrzędnego
6. wydanie przez prokuratora nadrzędnego postanowienia o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia.

Prokurator nadrzędny przesyła pokrzywdzonemu zawiadomienie o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia wraz z pouczeniem o treści art. 55 par 1 kpk oraz odpis postanowienia o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia. 

Dopiero po wyczerpaniu powyższej drogi odwoławczej, pokrzywdzony ma uprawnienie złożyć subsydiarny akt oskarżenia.

Co ważne, jeżeli prokurator nadrzędny uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do dalszego prowadzenia, zamiast utrzymania w mocy, to na kolejne postanowienie o odmowie lub umorzeniu przysługuje zażalenie ponownie do prokuratora nadrzędnego. I takie działanie może wielokrotnie się powtarzać. Jedynie w przypadku utrzymania w mocy zaskarżonego postanowienia przez prokuratora nadrzędnego pokrzywdzony może wnieść subsydiarny akt oskarżenia!

Ile mam czasu na złożenie subsydiarnego aktu oskarżenia?

Termin na złożenie subsydiarnego aktu oskarżenia wynosi miesiąc od doręczenia zawiadomienia o postanowieniu prokuratora nadrzędnego o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia. Do dokumentu należy dołączyć po jednym odpisie dla każdego oskarżonego, jeśli kilku występuje oraz dla prokuratora.

Jaka jest opłata od subsydiarnego aktu oskarżenia?

Opłata wynosi 300 złotych.

Rola adwokata przy subsydiarnym akcie oskarżenia

Subsydiarny akt oskarżenia to dokument, który musi spełniać określone warunki formalne. Ponadto musi być sporządzony przez adwokata, radcę prawnego albo radcę Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to obowiązek bezwzględny!

Adwokat może pomóc pokrzywdzonemu w tym procesie poprzez:

1. analizę akt sprawy – zapoznaje się z dokumentami, weryfikuje czy zostały wyczerpane wszystkie przesłanki umożliwiające wniesienie dokumentu;
2. sporządzenie subsydiarnego aktu oskarżenia, który będzie zawierał wszystkie wymagania formalne. Błędy formalne mogą skutkować odrzuceniem aktu oskarżenia, dlatego niezwykle ważne jest, aby dokument został sporządzony profesjonalnie;
3. reprezentację podczas całego postępowania karnego.