Co to jest warunkowe umorzenie?

Warunkowe umorzenie postępowania karnego pozwala na zakończenie sprawy bez wymierzania kary i skazania sprawcy pomimo, iż popełnił czyn zabroniony. Warunkowe umorzenie postępowania karnego polega na odstąpieniu od skazania jednocześnie z nałożeniem na sprawcę określonych obowiązków próby.

Warunkowe umorzenie - przesłanki

Aby oskarżony mógł skorzystać z warunkowego umorzenia postępowania karnego, muszą zaistnieć łącznie wszystkie przesłanki określone w art. 66 kodeksu karnego:

1)stopień społecznej szkodliwości czynu nie jest znaczny

2)wina sprawcy nie jest znaczna

3)okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości

4)istnieje uzasadnione przypuszczenie, że sprawca, pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni przestępstwa

5)sprawca jest niekarany za przestępstwo umyślne w chwili orzekania o warunkowym umorzeniu postępowania

6) może nastąpić tylko w sprawach o przestępstwa zagrożone karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności – dopuszczalne przy karze łagodniejszego rodzaju tj. grzywny i ograniczenia wolności.

Kto jest uprawniony do złożenia wniosku o warunkowe umorzenie?

Na etapie postępowania przygotowawczego Prokurator zamiast skierowania aktu oskarżenia, jest uprawniony do złożenia wniosku o warunkowe umorzenie postępowania. Na etapie sądowym taki wniosek składa oskarżony lub jego obrońca – pisemnie albo ustnie do protokołu rozprawy. Sąd może również samodzielnie zdecydować o zastosowaniu tej instytucji.

Obligatoryjne orzeczenie naprawienia szkody

Przy warunkowym umorzeniu Sąd jest zobowiązany orzec o obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego, w miarę możliwości zadośćuczynienie, a gdy występuje trudność określenia wysokości, Sąd orzeka nawiązkę.

Czym jest okres próby?

Okres próby określany jest jako okres wolności, który podlega kontroli. Sąd udzielając warunkowego umorzenia wyznacza okres próby trwający od roku do 3 lat oraz naklada na sprawcę określone obowiązki. Czas próby ma na celu wychować sprawcę oraz zweryfikować pozytywną prognozę kryminologiczną.

Sąd między innymi może orzec takie obowiązki jak:

1) informowanie sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,

2)przeproszenie pokrzywdzonego,

3)wykonywanie ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,

4) powstrzymanie się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,

5) poddanie się terapii uzależnień.

Sąd może orzec również środki karne w postaci świadczenia pieniężnego oraz zakazu prowadzenia pojazdów.

Okres orzeczonych obowiązków oraz sposób ich wykonywania Sąd ustala po wysłuchaniu oskarżonego.

W okresie próby popełniłem przestępstwo – co mi grozi?

Sąd obligatoryjnie podejmuje postępowanie, gdy w okresie próby sprawca popełnił jakiekolwiek umyślne przestępstwo za które został skazany prawomocnym wyrokiem skazującym.

Fakultatywnie, Sąd może podjąć postępowanie karne, jeżeli sprawca w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił inne niż określone wyżej przestępstwo, jeżeli uchyla się od dozoru, wykonania nałożonego obowiązku lub orzeczonego środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku albo nie wykonuje zawartej z pokrzywdzonym ugody. W tych przypadkach po upomnieniu przez sądowego kuratora zawodowego, Sąd jest obowiązany podjąć postępowanie.

Fakultatywnie Sąd może również podjąć postępowanie jeżeli sprawca po wydaniu orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania, lecz przed jego uprawomocnieniem się (np. w sytuacji złożenia apelacji od wyroku) rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy w tym czasie popełnił przestępstwo.

Sąd wydaje postanowienie o podjęciu postępowania, co powoduje, iż sprawa toczy się od nowa na zasadach ogólnych.

Warunkowo umorzonego postępowania nie można podjąć później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Po upływie tego okresu nie ma możliwości podjęcia postępowania.

Co w sytuacji, gdy prokurator wniósł o warunkowe umorzenie postępowania karnego ale ja jestem niewinny?

Do czasu wydania wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne oskarżony może się sprzeciwić wnioskowi. Pokrzywdzony nie ma takiego uprawnienia!

Korzyści warunkowego umorzenia postępowania karnego

Osoba, wobec której warunkowo umorzono postępowanie karne w świetle prawa pozostaje osobą niekaraną. Taka osoba nie widnieje w Krajowym Rejestrze Karnym! Ponadto sprawca w okresie próby przestrzegając nałożone obowiązki ma możliwość wykazania, że zasługiwał na warunkowe umorzenie, a ponadto, iż w dalszym ciągu zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna.

Dowiedz się jak uzyskać zaświadczenie z krajowego rejestru karnego z poprzednio opublikowanego bloga:

Jak mogę uzyskać zaświadczenie o niekaralności?